Bill Tilden

	Państwo : Stany Zjednoczone
	Data urodzenia : 10.02.1893 (zm. 5.06.1953)
	Miejsce urodzenia : Philadelphia, Stany Zjednoczone
	Wzrost : 190 cm
	Waga : 72 kg
	Gra : praworęczny/jednoręczny bekhend
	Status profesjonalny : 1931-1945
	Rakieta : Spalding
	Najwyższe miejsce w rankingu singlowym : 1 (1920)
	Wygrane turnieje wielkoszlemowe w singlu : 10
	Wygrane turnieje wielkoszlemowe w deblu : 5
	Wygrane turnieje wielkoszlemowe w mikście : 5

Sylwetka :

William „Bill” Tilden urodził się w Filadelfii w bogatej, mieszczańskiej rodzinie. Imię William otrzymał po ojcu i przez pierwsze dwadzieścia lat swojego życia był tytułowy jako William junior. Sam zawodnik zmienił później imię na William II. Przez kibiców i dziennikarzy był jednak nazywany, z racji swojego wzrostu, „Dużym Billem” („Big Bill”). W wieku 15 lat William stracił matkę i został przeniesiony do domu swojej niezamężnej ciotki, w którym mieszkał aż do 48-go roku życia. Kilkanaście metrów dalej, w dużym domu pełnym służby, w dalszym ciągu mieszkał jego ojciec oraz starszy brat. Obaj zmarli cztery lata później, a William junior wpadł w poważną depresję. Z pomocą swojej ciotki odnalazł chęć do życia w grze w tenisa. Nowa pasja wciągnęła go tak bardzo, że po jakimś czasie rzucił studia na Uniwersytecie Pensylwanii. Początkowo był nieśmiały i zamknięty w sobie, niektórzy uważali go nawet za aroganckiego i nieuprzejmego, szczególnie wobec osób obsługujących turnieje i innych oficjeli. Potrafił jednak znieść na korcie porażkę i pogratulować rywalowi udanego zagrania, jak również przyznać punkt przeciwnikowi, gdy sędzia pomylił się na jego niekorzyść. Tilden otwarcie sprzeciwiał się podziałowi na amatorów i zawodowców, przez co często wpadał w konflikt z władzami amerykańskiego i światowego tenisa. W latach 30-tych ujawnił się jako homoseksualista, a w latach 40-tych był podejrzewany o pedofilię. Z tego też powodu trawił na kilka miesięcy do więzienia w 1947 i 1949 roku, a później otrzymał zakaz udziału w niektórych turniejach i nie mógł prowadzić zajęć dla dzieci w większości tenisowych klubów.

Amerykanin przez całą karierę prowadził niezbyt sportowy tryb życia. Wprawdzie stronił od alkoholu, ale palił duże ilości papierosów i nie żałował sobie jedzenia tłustych potraw. Nie przeszkadzało mu to jednak w odnoszeniu sukcesów na korcie, podobnie jak amputowany z powodu infekcji czubek środkowego palca. W latach 1920-1926 Tilden zdominował tenisowe korty jak nikt inny przed nim ani po nim. Stał się sportową ikoną lat 20-tych i był wymieniany w gronie pięciu najlepszych amerykańskich sportowców w tym okresie. Wielu ekspertów uważa, że Tilden miał największy wpływ dla popularyzacji tenisa spośród wszystkich tenisistów w historii i dzięki niemu tenis przestał być postrzegany jako sport zarezerwowany dla elit. Tilden napisał ponadto trzy książki poświęcone tenisowi i taktyce gry : „The Art of Lawn Tennis”, „How to Play Better Tennis” oraz „Match Play and the Spin of the Ball”. Pod koniec kariery stracił większą część pieniędzy zarobionych na kortach, finansując przedstawienia teatralne, które sam reżyserował i w których obsadzał sam siebie w głównych rolach. Mimo, że marzył o karierze gwiazdy na Broadwayu lub w Hollywood, nigdy nie udało mu się tego celu zrealizować. Zmarł w wieku 60 lat na atak serca w pokoju hotelowym w Nowym Jorku, będąc w drodze na kolejny zawodowy turniej rozgrywany w Cleveland. W 2004 roku wystawiono w teatrze Lincolna w Nowym Jorku sztukę teatralną opowiadającą o życiu Tildena nazwaną „Big Bill”.

Styl gry :

Tilden posiadał wszystkie cechy kompletnego tenisisty. Idealną wręcz sylwetkę, wspaniałą koordynację ruchową, zwinność i umiejętność szybkiego poruszania się po korcie. Jak na zawodnika namiętnie palącego papierosy, był też niesłychanie wytrzymały kondycyjnie i nie miał problemów z rozgrywaniem długich, 5-setowych spotkań. W zależności od sytuacji potrafił uderzać piłki bardzo mocno i płasko lub zaskoczyć rywala lekkim, technicznym, rotowanym uderzeniem. Trudny do odbioru był zarówno jego atomowy pierwszy serwis, jaki i drugie mocno rotowane, wyrzucające podanie. Wzrost i zasięg ramion pomagał mu w grze przy siatce, co w połączeniu z dobrym wolejem przynosiło skutki w grze deblowej. Jedynym mankamentem w grze Tildena był początkowo jego bekhend, ale z czasem i to uderzenie opanował do perfekcji, stając się prawdziwie wszechstronnym zawodnikiem. Tilden jest ponadto uważany za największego tenisowego stratega w dziejach, który potrafił perfekcyjnie dostosować swój tenis do gry przeciwnika. Sam porównywał mecz tenisowy do partii szachów i umiejętność myślenia na korcie stawiał na równi z siłą fizyczną i umiejętnościami technicznymi. Mimo doskonałych warunków do gry „serw i wolej”, lepiej czuł się z głębi kortu. Z łatwością potrafił piłką przelobować lub minąć rywala znajdującego się przy siatce. Tilden lubił ponadto przy wysokim prowadzeniu bawić się z rywalami, oddając im łatwe punkty i celowo przedłużając spotkanie, by w końcówce i tak pokazać swoją wyższość. Jak sam twierdził często przegrywał celowo pierwszego seta, żeby widzowie mogli dłużej cieszyć się oglądaniem meczu.

Przebieg kariery :

Początkowo Tilden nie był obiecującym tenisistą. Nie był najlepszy w szkole średniej, nie znalazł się też nigdy w składzie drużyny uniwersyteckiej. Po porzuceniu studiów ćwiczył jednak wytrwale tenisowe zagrania i zagłębiał się w taktykę gry najlepszych zawodników. Brał udział w wielu turniejach i mozolnie piął się w rankingu amerykańskich tenisistów. Początkowo sukcesy odnosił głównie w rywalizacji deblowej. Pierwszy wielkoszlemowy tytuł zdobył w wieku 20 lat, kiedy to wygrał w parze z Mary K. Browne rywalizację miksta na US Open w 1913 roku. Sukces ten powtórzyli oboje rok później, a Tilden w turnieju miksta dochodził też do finałów w latach 1916-1917.

Pierwszy przełom w jego karierze nastąpił w 1918 roku, kiedy doszedł do finału singla na US Open i wygrał dodatkowo turniej deblowy w parze z 15-letnim Vincentem Richardsem. Rok później Tilden osiągnął finały w rywalizacji singla, debla i miksta, ale nie udało mu się zdobyć żadnego tytułu. Jego rywale wykorzystywali głównie jego słaby, defensywny bekhend, co skłoniło go do przeniesienia się w zimie do Providence w stanie Rhode Island, gdzie na halowym korcie swojego przyjaciela J.D. Jonesa wytrwale ćwiczył to uderzenie. Zmienił m.in. chwyt rakiety, wzmocnił siłę uderzenia i jak się okazało przyniosło to piorunujące efekty w 1920 roku. Najpierw w wieku 27 lat odniósł sensacyjne zwycięstwo na Wimbledonie, a kilka tygodni później zdobył także tytuł na US Open. W finale tego drugiego turnieju zrewanżował się Billowi Johnstonowi, zwanego „Małym Billem”, za porażkę przed rokiem. Tilden wygrał także kolejnych 5 edycji US Open i do zrównania rekordu wszechczasów Richarda Searsa w ilości triumfów z rzędu zabrakło mu jednej wygranej. Z Johnstonem rywalizował w finałach także w latach 1922-1925 i za każdym razem okazywał się lepszy od swojego imiennika. Swój siódmy i ostatni tytuł na US Open Tilden wywalczył w 1929 roku, zrównując się tym samym w ilości triumfów z rekordzistami : Richardem Searsem i Billem Larnedem. Tilden jest jednak samodzielnym liderem w ilości występów w finałach US Open, gdyż jako jedyny zawodnik zagrał w nich aż 10 razy. Jest też rekordzistą tej imprezy w ilości wygranych meczów z rzędu, śrubując to osiągniecie do 42 wygranych spotkań (1920-1926).

W 1921 roku dodatkowo obronił tytuł na Wimbledonie, poczym przez następnych kilka lat w tym turnieju nie występował. W 1927 roku przegrał z kolei w półfinale z Francuzem Henri Cochetem, mimo prowadzenia 6:2 6:4 5:1. W 1930 roku, w wieku 37 lat, Tilden wygrał jednak Wimbledon po raz trzeci i ostatni. Łącznie wywalczył w singlu dziesięć wielkoszlemowych zwycięstw i to osiągnięcie poprawił dopiero Roy Emerson w 1967 roku, a później również Rod Laver, Bjorn Borg, Pete Sampras i Roger Federer. W 1927 i 1930 roku Tilden dotarł też dwukrotnie do finału turnieju French Open, ale najpierw nie dał rady po zaciętym i dramatycznym spotkaniu Francuzowi Rene Lacoste (6-4, 4-6, 5-7, 6-3, 11-9 i dwie niewykorzystane piłki meczowe), a 3 lata później Henri Cochetowi. Tilden oprócz sukcesów singlowych, dołożył w latach 20-tych wygrane w rywalizacji debla na Wimbledonie (1927) i US Open (1921-23, 1927), oraz w rywalizacji miksta na French Open (1930) i US Open (1922-23). Łącznie wywalczył więc 19 wielkoszlemowych tytułów, mimo że ani razu nie wystąpił na Australian Open.

Tilden odnosił także sukcesy w Pucharze Davisa, w którym doprowadził swoją reprezentację do rekordowej liczby siedmiu kolejnych zwycięstw w latach 1920-26. W tym okresie zaliczył serię 13 kolejnych wygranych spotkań singlowych w meczach finałowych, w których reprezentacja USA miała zapewniony udział jako obrońca tytułu. W 1927 roku hegemonię Amerykanów przerwali dopiero Francuzi, sprawiając jedną z największych niespodzianek w historii sportu. Tilden wystąpił także w finałowych meczach z Francją na ceglanych kortach w Paryżu w latach 1928-1930, ale za każdym razem górą byli europejczycy, lepiej przystosowani do gry na wolnej nawierzchni. Niewiele brakło aby Tilden w 1928 roku w ogóle nie wystąpił, gdyż początkowo został odsunięty od drużyny i stracił funkcję kapitana, w wyniku oskarżeń o pogwałcenie kodeksu amatora i przyjęcie pieniędzy za pisanie artykułów do gazet poświęconych tenisowi. Tilden powrócił do drużyny dopiero w wyniku interwencji amerykańskiego ambasadora Myrona Herricka, jak i samych Francuzów, którzy nie wyobrażali sobie finałowego turnieju bez najlepszego zawodnika ostatnich lat. Nie mniej jednak Tilden został uznany winnym przyjęcia pieniędzy i otrzymał zakaz występu w US Open w 1928 roku.

Łącznie podczas kariery amatorskiej (1912-1930) Tilden wygrał w singlu aż 138 turniejów na 192 imprezy w których startował, a w kolejnych 28 turniejach doszedł do finału. Zanotował ponadto wspaniały rekord 907 wygranych spotkań, przy zaledwie 62 porażkach. Większość z nich miała miejsce na początku jego tenisowej kariery. Niezwykłym osiągnięciem popisał się w 1925 roku kiedy wygrał 57 gemów z rzędu. W finale turnieju w Glen Clove przy stanie 3:4 w pierwszym secie Tilden wygrał z Alfredem Chapinem 15 kolejnych gemów i cały mecz 6:3 6:0 6:0. W kolejnym turnieju w Providence wygrał z kolei trzy pierwsze mecze w stosunku 6:0 6:0, a w czwartym i piątym meczu triumfował w stosunku 6:0 6:1. Razem wygrał więc 75 gemów na 77 rozegranych w tym czasie. Na najlepszego amerykańskiego zawodnika Tilden był wybierany rekordową ilość 10 razy z rzędu (1920-29). W latach 1919-30 był umieszczany w najlepszej dziesiątce świata, a między 1920 a 1925 rokiem był zdecydowanym numerem jeden. Łącznie w rankingu najlepszych tenisistów bez podziału na amatorów i zawodowców, znalazł się na pierwszym miejscu 7 razy. Podobnym wyczynem mógł się pochwalić później jeszcze tylko Rod Laver, a więcej razy na szycie na koniec roku był jedynie Pancho Gonzalez (9 razy).

Po porażce w półfinale US Open w 1930 roku, Tilden poinformował amerykańską federację tenisa, że zamierza w celach zarobkowych nakręcić serię filmów, co oznaczało koniec jego gry w szeregach amatorów i wiązało się z zakazem udziału w turniejach wielkoszlemowych i Pucharze Davisa. W 1931 roku Tilden rozpoczął zawodową karierę, a w debiucie pokonał w hali Madison Square Garden w Nowym Jorku Czechosłowaka Karela Kozeluha w trzech setach, na oczach 13″000 widzów. W całym roku Tilden rozegrał kilkadziesiąt towarzyskich spotkań z Kozeluhem, Vincentem Richardsem, Hansem Nussleinem i Romanem Najuchem wygrywając większość z nich. Wyniki te pozwoliły mu zostać po raz siódmy w karierze najlepszym zawodnikiem na koniec roku.

Pojawienie się Tildena ożywiło niewątpliwie powstały w 1927 roku zawodowy cykl. Tilden brał udział w pokazowych meczach także w następnych dwóch latach (1932-33), ale cykl potrzebował kolejnych gwiazd. W między czasie Tilden podpisał kontrakt z promotorem Billem O”Brienem i wspólnie z nim szukał w USA kolejnych tenisistów zainteresowanych występami w gronie zawodowców. W końcu udało im się namówić do gry Ellswortha Vinesa, dwukrotnego zwycięzcę US Open (1931-32) i triumfatora Wimbledonu z 1932 roku. Pierwszy ich mecz w hali Madison Square Garden podziwiało 16″000 widzów, a 41-letni już Tilden pokonał 23-letniego Vinesa bez straty seta. W ciągu roku obaj panowie zagrali między sobą aż 73 mecze i w pierwszym tak silnie obsadzonym cyklu towarzyskich spotkań triumfował Vines, który pokonał Tildena 47 razy, ponosząc przy tym 26 porażek.

Tilden startował w zawodowym cyklu przez całe lata 30-ste i 40-ste, a jako menedżer przyczynił się do ściągnięcia do niego nowych gwiazd w osobach Brytyjczyka Freda Perrego i Amerykanina Dona Budge”a. Mimo, że obaj byli od niego o kilkanaście lat młodsi, Tilden potrafił z nimi walczyć jak równy z równym na korcie. Podobnie było w 1945 roku, kiedy jego rywalem był młodszy o 25 lat Bobby Riggs. Oprócz udziału w meczach towarzyskich, Tilden brał udział także w zawodowych turniejach. Najbardziej prestiżowy z nich, czyli Mistrzostwa USA Zawodowców (US Pro) wygrał dwukrotnie w latach 1931 i 1935. W 1934 roku triumfował w Mistrzostwach Francji Zawodowców, a w latach 1935-38 dochodził do finału równie prestiżowego turnieju Wembley Pro. Łącznie wygrał w karierze około 145 turniejów amatorskich i zawodowych. W meczach pokazowych brał udział do końca życia będąc prawdziwym ambasadorem tenisa. W 1959 roku, 6 lat po śmierci, Tilden trafił do Tenisowej Galerii Sław (Tennis Hall of Fame).